4 kwietnia 2023 r. odwiedziłam uczniów IV klasy S.P. w Nowym Borku. Celem naszego spotkania było jak zawsze zachęcanie dzieci do wypożyczania i czytania książek nie tylko tych obowiązkowych lektur. Moja wizyta została zainicjowana przez Panią uczącą dzieci na co dzień j. polskiego, której bardzo spodobało się ostatnie spotkanie z kl. VII dotyczące ortografii i poprosiła czy takie zajęcia mogła bym również zorganizować dla młodszych uczniów. Oczywiście zgodziłam się z wielką chęcią.
Tak więc dzieci dowiedziały się czym jest ortografia, jak dzięki czytaniu różnych ciekawych książek możemy ją ćwiczyć. Warto zaznaczyć, że w ćwiczeniu poprawnej pisowni różnych wyrazów nie tylko pomagają nam pisane w szkole dyktanda. Na zajęcia przyniosłam im, także kilka słowników, które posiadam w księgozbiorze bibliotecznym aby dzieci mogły je pooglądać i sprawdzić co kryje ich zawartość. Wszyscy bowiem zdajemy sobie sprawę, że większość informacji pozyskujemy obecnie z pomocą Internetu a rzadko zaglądamy do różnego rodzaju słowników czy też encyklopedii. Z „Wielkiego Ilustrowanego Słownika Ortograficznego” przytoczyłam także uczniom kilka zasad ortografii, które warto zapamiętać sobie na całe życie takich jak np.:
„Ó” piszemy: jeżeli wymienia się na o, e, a, np. dwór/dwory, pokój/pokoje, siódmy/siedem na początku następujących wyrazów: ósemka, ów, ówczesny, ówdzie w zakończeniach: -ów (Kraków, psów), -ówka (kartkówka, dachówka), -ówna (Iłłakowiczówna)
„U” piszemy: rzeczownikach zakończonych np. na: -un np. opiekun, -unek np. rachunek, -unka np. opiekunka, -ulec np. hamulec w czasownikach zakończonych np. na: -uje np. maluje, -ujesz np. malujesz, -uj np. pakuj w zakończeniach bez okolicznika -uć typu kuć, psuć, snuć w zakończeniach typu np.: -uch (dzieciuch), -unia (córunia), -uszek (maluszek), -uś (dziadziuś), -uśki (miluśki), -utki (złociutki)
„Ch” piszemy: gdy wymienia się na sz,np.: kruchy – kruszyć, ucho – uszko, mucha – muszka, ruch – ruszać na końcu wyrazów, np.: dach, butach, duch, oddech, zuch (wyjątek: druh) po spółgłosce s, np.: scharakteryzować, schemat, schody, schylić się
„H” piszemy: jeżeli wymienia się na g, ż, z, dż, np.: wahać – waga w rozpoczynających wyrazy cząstkach: hekto-, helio-, hetero-, higro-, hiper-, hipo-, homeo-, homo-, hydro-, na początku wyrazu, jeżeli h może być opuszczone: Hanna – Anna, w „hałaśliwych” wyrazach, np. halo, hurra, hałas, huk, huragan, po spółgłosce z, np.: zharmonizować, zhańbiony, zheblować
„Ż” piszemy: gdy wymmienia się na g, dz, h, z, ź, s (np. odważny/odwaga, zakażenie/zakaźny) w zakończeniach -aż i eż, np. garaż, odzież po literach l, ł r oraz w wyrazach zapożyczonych po n, np. oranżada, rewanż w partykułach -że, -ż, np. cóż, także
„Rz” piszemy: kiedy wymienia się na r w innych forach danego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych, np. starzec/starość w zakończeniach -arz, -erz, -mierz, -mistrz, np. rycerz, Sandomierz, po spółgłoskach b-, p-, d-, t-, g-, k-, ch-, j-, w-
Na zakończenie każdy uczeń mógł sprawdzić swoją znajomość ortografii podczas małego testu przy tablicy, która nie jednego często onieśmiela ale nie uczniów klasy IV z Nowego Borku. Zapisywanie trudnych wyrazów poszło każdemu znakomicie. Oczywiście za miłe spotkanie bardzo dziękuję zarówno czwartoklasistom jak i Pani Barbarze Urban za zaproszenie a wszystkich jak zawsze zachęcam do odwiedzenia biblioteki w Nowym Borku.
Kinga Rybka