Podczas 67. posiedzenia posłowie zdecydowali o ustanowieniu patronów 2019 roku. Uhonorowani w ten sposób będą: Gustaw Herling-Grudziński, Anna Walentynowicz, Stanisław Moniuszko, a także wydarzenia: Unia Lubelska i Powstania Śląskie.

Gustaw Herling-Grudziński urodził się w 1919 roku w Kielcach. Pochodził z rodziny żydowskiej. Ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja, a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Tuż po wybuchu II wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną – założył tajną organizację Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa.

Na początku okupacji niemieckiej wyjechał do Grodna, gdzie pracował w teatrzyku kukiełkowym. Kiedy w marcu 1940 roku próbował się przedostać na Litwę, został aresztowany przez NKWD i skazany na 5 lat łagrów. Przebywał w więzieniach w Witebsku, Leningradzie, Wołogdzie oraz w łagrze w Jercewie. Na wolność wyszedł w styczniu 1942 roku w wyniku postanowień układu Sikorski-Majski.

Grudziński dostał się do Armii generała Andersa, wraz z którą opuścił teren ZSRR. Brał udział w walkach o Monte Cassino, za co został odznaczony orderem Virtutti Militari. Po wojnie pisarz nie wrócił do Polski, ale pozostał we Włoszech. Angażował się tam w działalność polityczną – został członkiem PPS. Następnie wspólnie z żoną Krystyną (z domu Stojanowską) zamieszkał w Londynie, gdzie aktywnie współtworzył instytucje polskiej kultury.

Był członkiem Instytutu Literackiego, a także związał się z „Wiadomościami” i „Kulturą”. Pracował również dla Radia Wolna Europa w Monachium.

W 1952 roku żona Herlinga-Grudzińskiego popełniła samobójstwo. W 1955 roku pisarz zamieszkał we Włoszech i ożenił się ponownie - z córką Benedetto Crocego, Lidią. Pisarz zmarł w 2000 roku w Neapolu.

Charakterystyka twórczości

Gustaw Herling-Grudziński to jeden z najważniejszych twórców polskiej literatury współczesnej. Był pisarzem, eseistą, krytykiem i dziennikarzem. Jego twórczość została uhonorowana licznymi nagrodami. Otrzymał między innymi odznaczenie PEN Clubu i doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ze względów politycznych do 1988 roku nie drukowano w Polsce dzieł pisarza. Centralnym dziełem w dorobku Grudzińskiego jest „Inny świat” należący do literatury faktu. Autor opisał w nim swoje doświadczenie w sowieckim łagrze. Kolejny bardzo ważny utwór to „Dziennik pisany nocą” – oryginalne zapiski, eseje i szkice tworzone przez Grudzińskiego od 1971 roku aż do śmierci. Na uwagę zasługują również małe formy prozatorskie, zwłaszcza z tomu „Wieża i inne opowiadania”. Pisarz zmarł 4 lipca 2000 r. w Neapolu.

Na podstawie biografii, encyklopedii i Internetu.

Anna Heller