Narodowe czytanie polskich nowel w Bibliotece w Błażowej

 7 września 2019 roku w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Błażowej zostało zorganizowane Narodowe Czytanie, objęte w całym kraju honorowym patronatem Pary Prezydenckiej. Organizacją imprezy zajęła się dyrektor błażowskiej placówki Anna Heller wraz z personelem biblioteki. Czytaniem kierowała dr Hanna Krupińska-Łyp, historyk literatury Uniwersytetu Rzeszowskiego. Wybrane wcześniej fragmenty tekstów zostały przydzielone zaproszonym do lektury sympatykom i stałym czytelnikom błażowskiej biblioteki oraz członkom lokalnej społeczności.
I tak trzy fragmenty Dobrej pani Elizy Orzeszkowej czytały: Barbara Rutkowska – Kędzior (emerytowana nauczycielka, stała czytelniczka biblioteki), Zofia Wielgos (emerytowana nauczycielka, Honorowy Prezes Klubu Seniora w Błażowej), Stefania Dyło (emerytowana nauczycielka, polonistka).
Trzy fragmenty Katarynki Bolesława Prusa czytali: Elżbieta Pęcka (radna Rady Miejskiej w Błażowej), Jadwiga Szermach (prezes Zarządu Gospodarki Komunalnej w Błażowej), Jerzy Kocój (burmistrz  Błażowej).
Dym Marii Konopnickiej – dwa fragmenty – czytali: Mieczysław A. Łyp (członek i były prezes Związku Literatów Polskich w Rzeszowie, poeta), Małgorzata Kutrzeba (prezes Towarzystwa  Miłośników Ziemi Błażowskiej).
Trzy fragmenty Orki Władysława Stanisława Reymonta odczytali: Sławomir Kowal (przewodniczący Rady Miejskiej w Błażowej), Mariusz Król (prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Błażowej), Małgorzata Drewniak (sołtys wsi Futoma i radna Rady Miejskiej w Błażowej).
Jeden fragment noweli Henryka Sienkiewicza Sachem przeczytał Józef Chmiel (miejscowy poeta).
Wszyscy czytający znakomicie wywiązali się ze swojego zadania.
Przebiegiem całości wspaniale kierowała dr Hanna Krupińska-Łyp, komentując i interpretując poszczególne fragmenty nowel, ukazując je także w kontekstach historycznych i literackich. Zwracała również uwagę słuchaczy na walory języka i stylu odczytywanych tekstów i zależność ich kształtu oraz treści od epoki literackiej, w której powstały. Uczestnicy imprezy wykazywali wielkie zainteresowanie czytanymi fragmentami. Całość przebiegła w sympatycznym, przyjacielskim nastroju.
Zarówno dyrektor, jak i pracownicy biblioteki w trakcie spotkania bardzo dbali o gości, częstując ich kawą, herbatą, domowym ciastem i różnorodnymi przekąskami z doskonale zaopatrzonego bufetu. Wszyscy obiecali sobie podobne spotkanie za rok, zwłaszcza że podobno lekturą następnego Narodowego Czytania ma być Balladyna Juliusza Słowackiego.

Adam Decowski (Oddział ZLP w Rzeszowie)

Miejsko - Gminna Biblioteka Publiczna w Błażowej rozpoczęła tę akcję w 2015 r. lekturą „Lalka” Bolesława Prusa i bierze udział w Narodowym Czytaniu już po raz piąty.
W tym roku z ośmiu lektur wybraliśmy pięć i chciałabym przybliżyć ich treść.
Pierwsza z nich to „Dobra pani” Elizy Orzeszkowej.  Opublikowano ją po raz pierwszy w 1888 roku w zbiorze Panna Antonina.
Eliza Orzeszkowa w swoim utworze obnaża powierzchowność i fałsz realizacji pozytywistycznego hasła filantropii i dobroduszności. Tytułowa „dobra pani" to ironiczne określenie Eweliny Krzyckiej, która swoją fałszywą dobroczynnością wyrządza ludziom krzywdę, traktując ich jak zabawki.
Druga nowela to „Dym” Marii Konopnickiej. Opublikowana została po raz pierwszy w 1890 roku na łamach czasopisma „Kurier Codzienny”. W noweli ukazana została wzajemna, bezinteresowna miłość matki i syna. Syn, Marcyś, pracuje, jako kotłowy w fabryce, z komina, której wydobywa się tytułowy dym. Matka spędza całe dnie wyczekując powrotu syna z pracy. Marcyś jest dla niej całym światem, bez niego byłaby całkowicie samotna. Toteż bardzo troszczy się o chłopca, odstępując mu nieraz swoją porcję obiadu. Syn darzy ją szacunkiem i jest jej wdzięczny. Pewnego dnia w fabryce dochodzi do wybuchu, w wyniku którego Marcyś ginie.
Trzecia nowela to „Katarynka” Bolesława Prusa wydana w 1880 r. Ukazane w niej wydarzenia przenoszą nas do XIX-wiecznej Warszawy. Pan Tomasz – z zawodu prawnik – mieszkał w pięknym domu na ulicy Miodowej. Prawnik kochał cały świat – przyrodę, różne zjawiska, muzykę... Była jednak rzecz, która wprawiała w gniew uznawanego w świecie sądowym człowieka – katarynka. Nie mógł znieść dźwięku wydawanego przez tę maszynę i nigdy nie życzył sobie, aby jakikolwiek kataryniarz przechodził koło jego domu. Pewnego dnia mecenas usłyszał dźwięki katarynki na podwórzu obok. Zbulwersował się, ponieważ musiał rozwiązać pewną poplątaną sprawę odnośnie pracy. Gdy jednak zobaczył, że dziewczynka z sąsiedztwa raduje się na dźwięk katarynki, która była jedyną atrakcją w jej życiu, zażyczył sobie, aby kataryniarz codziennie przygrywał tej małej dziewczynce z sąsiedztwa. Postanowił też pomóc jej w leczeniu.
Czwarta nowela to „Orka” Stanisława Reymonta, wydana w 1919 r. Przedstawia chłopską rodzinę podczas wyniszczającej pracy w polu. Z toczonych przy pracy rozmów dowiadujemy się, że sytuacja materialna rodziny pogorszyła się, ponieważ ich jedyny koń został zarekwirowany na potrzeby wojska.
„Sachem” – Henryka Sienkiewicza to kolejna lektura Narodowego Czytania , wydana w 1889 roku, napisana po powrocie pisarza z podróży po Stanach Zjednoczonych i opublikowana na łamach dziennika „Słowo". Nowela opisuje losy indiańskiej osady o nazwie Chiavatta, zniszczonej przez bezwzględnych białych (Niemców). Na jej miejscu powstała miejscowość Antylopa, w której życie toczyło się niezwykle przyjemnie, mieszkańcy jednak nie mieli świadomości, że ich siedziba położona jest na zgliszczach osady Indian.
Ostatnia naszą nowelą  była „Sawa” (z cyklu: Pamiątki Soplicy). Napisała ją Henryk Rzewuski w 1876 r. Pamiątki Seweryna Soplicy, cześnika parnawskiego. to zbiór gawęd szlacheckich. Narratorem gawęd jest fikcyjny bohater Seweryn Soplica, cześnik parnawski, opowiadający o osobach lub zdarzeniach z czasów Konfederacji barskiej i panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Utwór Rzewuskiego odwoływał się do tęsknoty za utraconymi czasami i pragnienia zachowania pamięci o przodkach i tradycjach narodowych.
–  Jest to wybór tekstów, których wspólnym mianownikiem jest polskość w połączeniu z treściami uniwersalnymi, refleksją nad człowiekiem i społeczeństwem. Ich zwięzła forma idzie w parze z mistrzostwem stylu i plastycznością, która pozostawia w umysłach czytelników niezapomniane wrażenia. (…) Dziś teksty te nie straciły nic ze swej aktualności. Uczą nas, że w życiu powinniśmy kierować się szlachetnością i solidarnością, że nie wolno nam stracić wrażliwości na ludzką krzywdę ani zapomnieć o naszej historii – napisał w specjalnym liście Prezydent Andrzej Duda.
Serdecznie dziękuję Pani Hannie Krupińskiej – Łyp za bardzo obrazowe rozwinięcie lektur, wszystkim lektorom, paniom bibliotekarkom za pomoc w zorganizowaniu szwedzkiego stołu, Panu Grzegorzowi Woźniakowi za wędliny i wszystkim gościom za przybycie.

Więcej zdjęć w galerii oraz z PDFie - kliknij tutaj.

Ann Heller