Krzewieniem oświaty w Galicji i Polsce niepodległej zajmowały się nie tylko szkoły.
Pod koniec XIX w. wspomagane siłami inteligencji i okolicznego ziemiaństwa powstała sieć placówek oświatowych, obejmującym zasięgiem Rzeszów i najbliższe okolice. Najstarsze z nich - Towarzystwo Oświaty Ludowej (TOL), zawiązano w 1882 r. liczyło około 100 członków, w tym: 2 księgarzy, 1 ziemianina, kilku prawników, kilku rzemieślników, 9 urzędników, 7 księży, 4 lekarzy, kilku włościan. Dorobek Towarzystwa nie był wielki, gdyż praca nie była prowadzona systematycznie. TOL prowadziło działalność przez 10 lat. Wprawdzie Fr. Bujak, historyk Galicji nazywa TOL ,, starym, konserwatywnym”, to zasługą tej organizacji jest między innymi zakładanie czytelni ludowych i bibliotek. Propagowało czytelnictwo i organizowało odczyty. Sprawozdanie z działalności TOL za 1888 r. podaje, że biblioteka liczyła 880 tomów, a ilość wypożyczonych książek wynosi 3359.
Data założenia TOL w Błażowej jest trudna do ustalenia. Posiedzenie TOL w Rzeszowie 16 grudnia 1886 r. zakończyło się wnioskiem dla Steczkowskiego (imienia nie można ustalić) o konieczności założenia TOL m.in. w Błażowej. Wystosowano pismo do proboszczów i burmistrzów celem poparcia inicjatywy. Natomiast z kroniki parafialnej jasno wynika, że w 1898 r. istniała w Błażowej czytelnia oświaty ludowej z Krakowa. Liczyła 400 książek i korzystało z niej 150 osób. Zatem TOL w Błażowej założono w latach 1886-1898, a na pewno przed 1910 r.
Pracę rozpoczętą przez TOL podjęło i rozwinęło Towarzystwo Szkół Ludowych (TSL) - ,,Młode demokratyczne”, założone w Krakowie 13 marca 1892 r. Program TSL był opracowany z dużym rozmachem. Pierwszy statut przewidywał udzielanie pomocy gminom w zakładaniu szkół ludowych, pomoc kształcącej się młodzieży i nauczycielom, zakładanie publicznych czytelni i wypożyczalni książek, ogłaszanie konkursu na powieść przeznaczoną dla ludu wiejskiego i wspieranie pism periodycznych dla ludu. W latach 1883-1885 powstała czytelnia ludowa w Futomie (obecnie gmina Błażowa) jako agenda TSL w Rzeszowie. Organizowała bardzo powszechne kursy dla analfabetów, m.in. na Wilczaku (obecny przysiółek Błażowej). W kursie wzięło udział 30 osób, a prowadził go niejaki Kisiel, znany jedynie z nazwiska. TSL dostosowało się do problemów nurtujących ówczesną wieś polską i wywarło duży wpływ na podniesienie kultury rolnej. Inną formą działalności było popularyzowanie literatury polskiej, kształtowanie świadomości politycznej młodzieży przez czytelnictwo prasy, uroczyste obchody rocznic państwowych, próby organizacji teatru amatorskiego.
W latach trzydziestych XX w. zaznaczyły się tendencje rozwojowe bibliotekarstwa oświatowego, wyrażające się próbami organizacji bibliotek samorządowych oraz wzmożona praca Zarządu Głównego TSL, który przystąpił do reorganizacji dotychczasowej sieci bibliotecznej, zmierzając do wprowadzenia systemu trójstopniowego w jej strukturze. Od 1934 r. zaczęto tworzyć biblioteki powiatowe TSL z księgozbiorem ruchomym dla punktów bibliotecznych, zwłaszcza dla wsi oraz biblioteki gminne. Miasta zaś i miasteczka-prawie wszystkie- posiadały biblioteki miejskie. Do 1937 r. założono biblioteki we wszystkich powiatach.
Nie w każdej gminie wiejskiej to zadanie uwieńczył sukces. Na 170 gmin do 1937 r. w granicach późniejszego powiatu rzeszowskiego tylko 36 posiadało stałe biblioteki, natomiast siecią czytelni zostały objęte wszystkie większe wsie, w dużym stopniu powiększono też liczbę punktów bibliotecznych. Powyższe działania są rezultatem starań rzeszowskiego koła TSL, posiadającego od 1902 r. Okręgowy Zarząd TSL w Rzeszowie.
Wiele trudności nastręcza ustalenie dokładniej daty założenia TSL w Błażowej. Autorka monografii ,,Błażowa niegdyś i dzisiaj” wskazuje na rok 1936. Jest to data z wielu powodów trudna do przyjęcia. Okoliczne miasta i wsie o podobnym charakterze jak Błażowa miały takie organizacje znacznie wcześniej. Należy dokonać analizy źródeł historycznych w tej kwestii i ustalić daty najbardziej prawdopodobne. Tak więc w 1907 r. na zjeździe delegatów TSL w Rzeszowie (7- 8 lipca 1907 r.) przemawiał w imieniu kółek rolniczych nauczyciel błażowski Jan Wasung. Jego referat dotyczył czytelni samoistnych TSL. Można wnioskować, że idea czytelni TSL nie była obca inteligencji Błażowej w 1907 r. W 1912 r. znajdujemy informację, że Stanisław Kluz został członkiem TSL w Rzeszowie. W wykazie gmin nie posiadających czytelni TSL figuruje m.in. Błażowa, więc z odczytem do tego miasta wysłano pana (Zygmunta) Tułeckiego. S. Kluz nie mógł być członkiem TSL, gdyż w 1912 r. takie jeszcze nie istniało. Natomiast w 1935 r. znajdujemy wzmiankę o reorganizacji koła TSL w Błażowej. Celem koła miało być: rozbudowanie życia świetlicowego, dążenie do uzyskania własnego lokalu, czytelnictwo czasopism, gry towarzyskie. W grudniu i maju 1935-1936 zorganizowano konkursy dobrego czytania. Na podstawie przytoczonych faktów można wysnuć hipotezę, że koło TSL w Błażowej powstało między rokiem 1912 a 1935. Po 1936 r. istniała dobrze zorganizowana czytelnia TSL w Błażowej. Do wybuchu wojny liczyła 500 książek.
Inny charakter miały rozpowszechnione w latach 1880-1900 Towarzystwa Kasynowe, powstałe w wielu miasteczkach. Rzeszowskie Towarzystwo Kasowe założono jeszcze w 1848 r. W miasteczkach takich jak Błażowa ich istnienie było szczególnie widoczne. Miały charakter elitarny, skupiały głównie miejscową inteligencję. Prowadzono m.in. wypożyczalnię książek dostępną wyłącznie dla członków Towarzystwa. Najwięcej książek, jakie udało się odnaleźć na terenie miasta Błażowa i okolic sygnowanych jest pieczęcią Towarzystwa Kasynowego.
Oprócz organizacji, które zostały powołane do krzewienia oświaty, tj. głównie popularyzacji książki i czytelnictwa, istniało wiele innych, których zasadniczy profil działania był odmienny. Upowszechniały jednak oświatę związaną z rozwojem prowadzonej działalności. Tradycyjne było w Błażowej Towarzystwo Tkaczy. Statut Towarzystwa Tkaczy datowany jest na rok 1882. Towarzystwo było stowarzyszeniem z nieograniczoną poręką. Według innych rok 1883 to data założenia Polskiego Towarzystwa Tkackiego w Błażowej. Pracownia chałupnicza Marcina Brzęka dostarczała cennych wyrobów wełnianych i bawełnianych. Przy pracowni istniała szkoła i biblioteka. Z czasem tradycje tkackie zaczęły podupadać na skutek konkurencji tanich wyrobów zagranicznych. Po II wojnie światowej upadły tradycje tkackie. Dziś piękne wyroby z warsztatów tkackich Błażowej posiadają jedynie nieliczne muzea regionalne.
Danuta Heller