Witam wszystkich.

Mam na imię Barbara i mieszkam w Lubeni. Chciałam wszystkich zaprosić za pośrednictwem Kuriera Błażowskiego do nas, do Sołonki nieopodal Lubeni. Mamy tutaj tężnie solankową. Każdy może tu przyjechać by zaczerpnąć jodowego powietrza z kaskady solankowej. Nazwa wsi najprawdopodobniej pochodzi właśnie od znajdujących się tutaj pokładów słonej wody.

 Ten opis pochodzi ze strony www.polskaniezwykla.pl

Tężnia solankowa

Źródło słonej wody w Sołonce to pozostałość okresu mioceńskiego, kiedy to tereny Podkarpacia pokryte były ciepłym morzem (ok. 23−5 mln lat temu). Są częścią tzw. solanek podkarpackich występujących wzdłuż Pogórza Karpackiego w pasie solanek sanocko-przemyskich w zachodniej części żup ruskich. Na pewno były eksploatowane w XVI i XVII wieku, gdy warzono tu na dużą skalę sól. W tym czasie powstała znajdująca się tu studnia solankowa. Jak wskazują badania dendrochronologiczne przeprowadzone przez AGH Kraków pochodzi ona z 1596 roku. Miała głębokość 26 metrów i była ocembrowana drewnem sosnowym techniką na tzw. zrąb. Do naszych czasów przetrwały też w bardzo dobrym stanie urządzenia wydobywcze wraz z walcem wciągającym i licznymi fragmentami drewnianej obudowy studni. Można je obejrzeć w Muzeum Regionalnym w Sołonce. Są to jedyne tego typu obiekty zachowane na Podkarpaciu.

Na przełomie XVI i XVII wieku Sołonka znajdowała się w rękach Ligęzów z Rzeszowa. Sól warzoną w Sołonce sprzedawano wówczas na rynku w Rzeszowie, gdzie Ligęzowie utworzyli w tym celu stoły solne. Nie wiadomo, kiedy i dlaczego zaniechano eksploatacji źródeł na skalę przemysłową.

Studnia już w XVII wieku została zasypana, a z czasem zapomniana. Niemal całkowicie zarosła i pokryła się grubą warstwą ziemi i kamienia. Od połowy XVII wieku aż do końca II wojny światowej solanka była czerpana z naturalnego zagłębienia terenu i wykorzystywana tylko na własne potrzeby przez miejscową ludność. W 1999 roku na podstawie wskazania mieszkanki Sołonki i właścicielki tej działki, pani Zofii Babiarz, odnaleziono źródełko ponownie. Dwa lata później tj. w 2001 roku, po uzyskaniu praw własnościowych do działki przez Gminę Lubenia, odkopano i oczyszczono cembrowinę na głębokość 26 m oraz wykonano prace porządkowe wokół niej. W trakcie prac zauważono, ze solanka nie wypływa z dna studni, ale ze ściany bocznej i spływa w dół napełniając cembrowinę. Dalsze pogłębianie nie miało uzasadnienia, gdyż dno studni było wyłożone deskami, co sugerowało że cembrowina spełniała funkcje zbiornika na solankę. W latach 2009−2010 powstała w tym miejscu kaskada solna o charakterze zdrojowym, gdyż występujący w solankach jod ma właściwości zdrowotne.

 Z uwagą czytam Wasz Kurier jak i stronę internetową. Natrafiłam tam właśnie na rubrykę „Warto zobaczyć”. Dobra promocja naszego podkarpacia, więc piszę i ja. Zachęcam wszystkich, by też pochwalili się swoimi ciekawymi miejscami.

Bardzo serdecznie zapraszam do Sołonki, bo warto.

Pozdrawiam Barbara